Boven: Poetje Patje zegeviert in de Zwaluw-prijs
op 5-6-1982 te Alkmaar, voor Panam (nr.4 met H. Slagter) en Rififi.
De ruin wordt gereden door Cees Imming omdat de fokker-eigenaar-
trainer Piet
Strooper vanwege rugklachten zelf niet meer op de sulky
kon stappen. Piet had met zijn broers en zussen de naam bedacht.
Poetje Patje won vaak in Alkmaar en werd, mede door zijn
bijzondere naam, een beroemdheid in Noord Holland, hij
is zelfs opgenomen bij de BN-ers in onze Hall of Fame:
(daar wordt verteld waar die bijzondere naam vandaan komt)
Click hier
Beginletters
door Hans Huiberts
In sommige draverslanden, waaronder Nederland, krijgen de harddravers verplicht elk jaar een andere beginletter van hun naam, zodat je aan de naam van het paard zijn leeftijd kunt zien. Grotendeels wordt het alfabet gevolgd en dat is al meer dan 100 jaar het geval. In enkele andere landen, waaronder Duitsland, Oostenrijk en de Scandinavische landen, wil men daar niet aan. Je ziet, tradities kunnen tegenover gesteld zijn.
In ons land is men er in 1907 mee begonnen, natuurlijk met de letter A. Nadat hele alfabet 26 jaar later, in 1932, was afgewerkt, kwam in 1933 opnieuw de letter A aan de beurt. In latere decennia zijn bepaalde onhandige beginletters vervallen: bij ons de Q en X.
In de jaren:
1907-1932: alle 26 letters, A t/m Z
1933-1958: alle 26 letters, A t/m Z
1959-1982: 24 letters, zonder Q en X
1983-2006: 24 letters, zonder Q en X
2007-2029: 24 letters, zonder Q en X
In 2022 hebben we de beginletter P
Het zou mooi zijn als in alle landen van Europa dezelfde regels zouden gelden, maar dat zien we voorlopig niet gebeuren.
Alleen in de volgende landen geldt dezelfde traditie met beginletters:
- Nederland, zonder de letters Q en X, de laatste A in 2007
- België, zonder de letters Q, W, X, Y en Z, de laatste A was in 2004
- Frankrijk, zonder de letters W, X, Y en Z, de laatste A in 2010
- Italië, zonder de letters H, J, K, Q, W, X, Y en Z, de laatste A in 2015. Ze gebruiken hier slechts 18 letters van het alfabet.
Sommige Nederlandse fokkers zoals Boko Stables, Flevo Farm, Greenwood Farms, Stal Fortuna, etc. houden ook voor hun in buitenlandse stamboeken geregistreerde veulens (in Zweden en Duitsland) de NL-beginletters aan.
Voor de NL-TF geregistreerde NL-veulens met een TF-aantekening moeten de Franse beginletters worden aangehouden. Daardoor kunnen nu paarden met twee verschillende beginletters in onze klassiekers starten.
Naamgeving
In 1992 schreef Hans Huiberts onderstaand verhaal
in de Nieuwsbrief van de Hippodromers, waaraan
in 2022 nog enkele namen zijn toegevoegd
Han Kemperink en ondergetekende hebben (als enige Hippodromers) op Duindigt de Grote Prijs
der Lage Landen (in 1992) gezien en zoals dat een goed Hippodromer betaamt ook de afstamming van
winnaar Lucky Tilly bekeken. Zijn vader is de Fransman Chambon P. Vraagt Han K.: "Chambon,
is dat niet zoiets als ham? In het Frans klinkt het voor ons wel aardig, maar Ham P, wat een
naam voor een paard!" (Ham is in het Frans Jambon, misschien bedoelde de fokker "Champ bon", goede kampioen?)
Het zijn bedenksels van een fokker, waar een paard en ook de volgende eigenaren mee opgescheept zitten. Je paard zal maar Poepje P heten of zoiets. Er bestaat wel de mogelijkheid om de naam van een paard te veranderen. In Amerika gebeurt het regelmatig, want elke maand staan er tientallen wijzigingen in de Hoof Beats. Gelukkig wordt er in ons land weinig gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot wijzigen, ook omdat de kosten nogal oplopen (fl. 2.000,--) en dat moet dan wel zijn gebeurd voordat het paard aan zijn koerscarrière is begonnen. Vooral voor de geïnteresseerden in afstammingen is het vervelend, omdat stamboeken niet meer kloppen.
Een paardenaam zegt wel iets over de fokker. Sommige fokkers zijn zo ijdel dat ze hun eigen naam erin verwerken. Soms door er een letter achter te zetten (Snel E, Quicksilver S), soms door hun komplete naam erachter te plakken (Wish of Thijssen). Sommigen gebruiken (of misbruiken) de naam van iemand anders (Winsser Fortuna) en de reden waarom is vaak onduidelijk. Misschien hopen ze, dat die persoon het paard (voor veel geld) koopt. Weer een ander gebruikt de naam van een bewonderde artiest (Sylvia de Leur).
Grotere stoeterijen gebruiken vaak een stalnaam als achternaam (bijv. Henri en Jojo Buitenzorg, John F Boko).
Soms verzint men ronduit domme namen. Maar gezien de grote hilariteit die deze namen veroorzaken in Studio Sport of Langs de lijn of op de tribune is het misschien niet eens zo slecht voor de sport. Met het oog op publiciteit kunnen ze beter om je lachen, dan helmaal niets over je melden.
Paarden met opvallende namen kunnen soms extra populair worden. Wie herinnert zich niet het
tumult op de Alkmaarse tribune als Poetje Patje weer eens gewonnen had.
Voor mij hebben namen, waarvan
twee delen met dezelfde letter beginnen een prettige klank (Poetje Patje, Wiebeline Wip, Boris Boef, Doortje Dartel), maar
dat komt waarschijnlijk omdat ik Hans Huiberts heet.
Over honden zegt men dat hun bazen erop lijken; dat kun je bij paarden niet zeggen. Wel geeft
de naam van een paard in veel gevallen iets bloot van de naamgever en dat is meestal de
fokker.
Ter illustratie daarom nog wat voorbeelden:
- gewone neutrale namen: Henri Buitenzorg, Uno Hazelaar, Hairos ll, Theo Messidor, Yorki
Fortuna, Nubar van Echten, Flamingo Six, French Mac.
- opvallende namen: Christiaan de Wet, Blib the Throtle, Poetje Patje, Yzeren Hein (de
graseter), Goede Vrijdag (een oomzegger van Vrijdag).
- grappige namen: Yogi Bear, Rikitivitavi, Doortje Dartel, Vuurvreter, Donderstraal,
Pan Fried, Poetje Patje, Vriend, Woensdag, Wiebeline Wip, Snack Bar, Makker,
Yzeren Hein en zijn (half)broers Boris Boef, Charly Chaplin, Dinky
Toy en Ed Raket.
- mensennamen: Willem Ruis, Sonja Barend, Gerard Joling, Kees Verkerk,
Frank Sinatra, Edith Piaff, Andre Hazes, Anton Geesink,
Theo Koomen. In de paardekrant staan dan soms vreemde berichten, zoals gestorven: Frank Sinatra of gecastreerd:
Gerard Joling.
- snelle namen: Tony Vitesse, Speedy Volita, Snel E, Peter Snel, Pijlsnel, Udo
Quick, Rapste, Ed Raket.
- mooie namen: Carisma Darby, Noble Duke, Good Stuff, Zippora, Yaffingale, Arrow Axworthy, Galatea, Tydi Flower, Zingaresca,
Geatonka, Kailash
- sexy namen: Free Love Kades, Sexy Girl, Voulez Vous, Rendez-Vous, Je
t'Aime, Pour un Flirt, Fanny Hill, Erota,
Onanie (belgische draver), Mae West, Keetje Tippel en haar nakomelingen Souteneur, The Black Pimp, Zuhalter, Irma la Douce, Gigolo, Amour de la Rue, etc.
Andere opvallende namen zijn: Ep Oorklep, Gewoon PK, Onze Saar, Bovenpad Helm,
Germana de Kapel, Jeroen Wil Poen, Frau Thomas, Elkeklus,
Euroknaller, Fratertje S, Josje W, Hadjememaar (=bijnaam van een Amsterdamse zwerver, die in de gemeenteraad kwam), Alleen, Hittepetit, Fifty Fifty (die
hadden ze zeker samen), Ameland, Frans Jan Mazda, de Fransman Jos Maza, Barreltje.
Beluister in gedachten het koersverslag: "Inmiddels gaat ..... aan de leiding", met op de puntjes een naam als Hadjememaar of Alleen.
Ook de Amerikanen kunnen er wat van. Wat denk je van Chairmanoftheboard (=voorzitter van
de raad van bestuur), Yourworstnightmare (=jouw slechste nachtmerrie), Billyjojimbob (=Billy,
Jo, Jim en Bob, winnaar van de Elittloppet) en Shesellsseashells (=zij verkoopt zeeschelpen). Of de ruin No Sex Please. Nu denk je misschien dat een paard met zo'n rare naam niets kan worden, maar deze laatste vijf Amerikanen waren echte toppers.
In het Frans klinkt het vaak veel mooier: bijv. Roquépine, Gélinotte, Jariolain, Ourasi, Bon Vivant, Timoko, Etonnant, etc. Maar ook daar klinkt het steeds internationaler met Coktail Jet, Love You, Ready Cash, Bold Eagle, Face Time Bourbon, etc.
Vooral voor namen geldt: over smaak valt niet te twisten!
Enkele bijzondere namen
Dolf Rieken sr. schreef in 2023:
Naar aanleiding van jouw artikel over bijzondere paardennamen schoten mij er een paar te binnen, waarvan ik me lang heb afgevraagd waar deze namen vandaan kwamen.
Bijvoorbeeld Johanna Sebus, een goed (Duits) koerspaard en later fokmerrie van Mees Alkemade en daarna zijn oomzegger Gerard Appel. Dat laatste kwam zo: de vrouw van Mees Alkemade en de moeder van Gerard Appel waren zussen, met de achternaam Kuijten. Gerard was o.a. paarden-eigenaar en bookmaker en in zijn jonge jaren een talentvolle sporter, bokser, kogelstoter, speerwerper, enz. Hij was een broer van Bram Appel, de voetbal-international, die in de oorlog bij Hertha BSC speelde en later in Frankrijk bij Stade Reims. Bram Appel is ook zeer interessant omdat hij de grote initiatiefnemer was van de beroemde Watersnoodwedstrijd in het Parc des Princes te Parijs tegen het Franse Nationale elftal, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de slachtoffers van deze catastrofale gebeurtenis. Verder was het de aanzet voor het Nederlandse betaalde voetbal in 1954, eigenlijk een beetje vergelijkbaar met de herinvoering van de totalisator voor de paardensport. Maar dit terzijde.
Johanna Sebus was een plaatselijke heldin uit de buurt van Elten (waar Mees Alkemade woonde). Er kwamen in het gebied van de Neder-Rijn rond 1800 vrij veel overstromingen voor en tijdens zo'n ramp heeft zij haar moeder van de verdrinkingsdood gered door haar na te springen om vervolgens hetzelfde te doen bij een gezin met kinderen, wat haar het leven kostte. Zij wordt in het land van Kleef zelfs met een standbeeld vereerd. Naar haar is de Duitse import-merrie vernoemd. Zij werd hier moeder van o.a. Jofferprijswinnares Ysselmonde, Gay Fez en Brasilia.
Boven: Johanna Sebus, de heldin uit de buurt van Elten
C Prednison Magowan van de heer Niewold uit Peize vond ik ook zo apart en sinds een paar jaar ben ik erachter gekomen dat meneer Niewold aan een ernstige oogziekte leed en door het destijds nieuwe medicijn Prednison erg veel verbetering geboekt heeft. Als dank heeft hij toen dit paard vernoemd, overigens vernoemde hij veel Magowan paarden naar automerken b.v. Zephyr, Anglia, Buick, Caprice Magowan, enz.
Er schoot me weer een leuke naam te binnen van een erg goed paard uit 1967 namelijk Illya Kuryakin.
Deze was vernoemd naar een zeer populaire en spannende TV serie uit de jaren 60, The Man from U.N.C.L.E., waar David McCallum de rol van Illya Kuryakin vertolkte samen met Robert Vaughn als Napoleon Solo. Illya was een crack destijds van Buddy de Vries en werd 2e achter Ironie in de Derby van 1970, hij heeft later nog veel in Duitsland gewonnen, in de fokkerij niet zo geweldig, maar ook weinig kans gehad.
Boven: Illya Kuryakin, hier met Hennie Westerveld.
Er schoot mij weer een bijzondere naam te binnen waarvan ik lang niet de betekenis c.q. achtergrond heb geweten.
Daniella Prelesjnik werd in 1962 geboren en werd gefokt door de heer K. Schieving, ze begon haar loopbaan bij Nuttert Oosting en heeft deze later bij Wagenaar niet zonder succes voortgezet. Ir.Joh. Oosting is een keer van de sulky gevallen met haar, maar of dit met de trainerswissel te maken had weet ik niet. Zij is later ook nog een verdienstelijke fokmerrie geworden door o.a. Parioca S, Urioca S, Marioca S en Rioca S. Daniella Prelesjnik was een 14-jarig Pools Joods meisje wat tijdens een schoolreisje, drie dagen voor het uitbreken van de 2e wereldoorlog ontvoerd en gevangen genomen werd. Zij werd overgebracht naar een Nazi-vrouwenkamp met de ironische naam Camp Labour Via Joy waar ze gedwongen werd prostituee te worden voor de Duitse soldaten.
Er is een heel interessant boek van uitgebracht, dat gebaseerd is op een soort van dagboekje, dat zij bijhield. Het is volgens mij een beetje vergelijkbaar met de Troostmeisjes uit Nederlands Indië, die door de Japanners werden geëxploiteerd, een in en in trieste geschiedenis die lang is weggemoffeld. De naam Daniella Prelesjnik heeft me altijd geïntrigeerd en ik vond het achterliggende verhaal erg ontboezemend en onverwacht.
(einde inbreng van Dolf Rieken)
toevoegingen van de webmaster:
In een artikel over de familie Oosting ontdekten we de oorsprong van de naam van Wiebeline Wip, 2e in de Derby en bet-overgrootmoeder van de Duitse hengst Nu Pagadi, Goldy Stardust, Nigel Stardust, etc:
Mientje Oosting vertelde waar de naam van Wiebeline Wip vandaan komt. "Die naam komt uit een stripverhaal dat van 1954 tot 1971 in De Telegraaf stond. Een strip van Maarten Toonder over Koning Hollewijn en zijn secretaresse Wiebeline Wip". (Vandaar misschien "een wipje maken"?) En Peter van Betten wist te vertellen: "Wiebeline's stopwoord
luidde: Geef mij maar zuurtjes!".
Boven: Wie van deze drie is Wiebeline Wip?
Ze staat links en rechts en in 't midden de vrouw van trainer Nuttert Oosting.
De bovenkant van de bles lijkt een beetje op het hoofd van de stripfiguur.
Poetje Patje
In een artikel over Piet Strooper kwamen we er achter
waar de naam Poetje Patje vandaan komt. Die komt van de oude koloniaal
Jaap Kuipers uit de Anna Paulownapolder. Die man was gek van koersen
en ging vaak mee met de Stroopers. Men noemde hem Poetje Patje
(van het Drollenpadje). Toen de broers en zussen Strooper in 1974 voor het veulen van Urania een
naam gingen bedenken, die met een P moest beginnen, dachten ze:
Waarom niet Poetje Patje? En mede door zijn naam werd dit paard een idool op de Alkmaarse drafbaan toen hij achter elkaar wist te winnen.
Poetje Patje heeft een eigen pagina bij de BN-ers
in onze Hall of Fame:
Click hier
Pan Fried
Boven: Gen. Baron van Heemstra Beker 1979:
Pan Fried en Giel v.d. Togt poseren voor de fotograaf na hun prachtige
overwinning. Giel houdt zijn paard, zijn helm en de beker vast.
Het paard heeft een bijzondere
naam. Pan was een Griekse god en
de Duitse hengst Fried was de vader zijn
grootmoeder Toekan S,
trouwens ook de vader van Quicksilver S.
Door de luidsprekers op Duindigt klonkt toch echt als "een pan frites".
Giel kon er wel om lachen.
Verwijzingen
Onder Geschiedenis/Diversen is in 2022 een pagina
gepubliceerd over de muzieknamen van harddravers,
geschreven door Henri van Voorn.
Click hier
Daarna is in 2024 een nostalgische pagina
gepubliceerd over bijzonder namen van koerspaarden,
ook geschreven door Henri van Voorn.
Click hier
In onze Fototheek staat onder Diverse een pagina vol met
naar bekende mensen vernoemde dravers, zoals Kees Verkerk,
Anton Geesink, Marco Borsato, Annie Friesinger,
Zjohnny Cash, etc. met enkele foto's erbij.
Click hier
|
