|
Jan Wagenaar senior
Hieronder een stuk uit het boek Dravend door de tijd", uitgegeven in 1996
als jubileumboek van de toen 50-jarige Fokkersvereniging.
Auteurs J.J. Jager, D. Minkema en Douwe Frerichs.
Jan Wagenaar (senior)
De metselaarszoon Jan Wagenaar werd op 6 februari 1907 in
de buurt van de Ceintuurbaan in Amsterdam geboren. Zijn
vader stierf al jong en liet een groot gezin in kommervolle
omstandigheden achter. De jonge Jan was genoodzaakt al
vroeg de school te verlaten en te zorgen dat er brood op de
plank kwam. Hij verkocht al als elfjarige jongen brokken
veen, die uit de Amstelkade werden weggegraven, in de Jodenbuurt. Hij legde tuintjes aan en handelde in steenkolen.
Van de inhoud van zijn spaarpot en de opbrengst van geiten,
kippen en konijnen kocht hij voor twee gulden en een kwartje een oud onderstel, waarop hij eigenhandig een bak timmerde. Voor fl. 75 werd op afbetaling in termijnen van fl. 5 per
week een hit gekocht en voor fl 3,50 een oud tuigje. Hiermee
was het transportbedrijf Wagenaar geboren. Naast het beroep van vrachtrijder ventte hij met bloemen en brandstof.
De hit stierf al na vijf weken aan koliek. Daarna kwam de roodschimmel Corrie, waarmee hij
negen gulden per week verdiende door van 's morgens vroeg tot 's avonds laat stenen van de
schuiten naar de nieuwbouw te rijden. Het paard werd opgevolgd door een vrachtauto voor
verhuizingen en zand rijden voor de gemeente Amstelveen. Daarnaast vervoerde hij vee, waaronder ook
paarden naar de koersen. Hiermee werd zijn liefde voor de drafsport, die hij van moederszijde al had meegekregen, nog verder versterkt.
In de drafsport
Zijn eerste draver was in 1929 de stokoude Fraulein, waarmee hij zo hard over de Amsteldijk
reed, dat de politie er aan te pas moest komen. De tweede was Queenie, die hij liet dekken
door Newbold, maar die hij drachtig moest verkopen omdat volgens de politie zijn stalletje
in de bebouwde kom lag.
Zijn derde draver was Hartstein, waarmee hij in 1934, toen hij eigenaar-rijder werd, voor de
eerste maal op Houtrust uitkwam. Hartstein werd opgevolgd door de oude en stijve Marie P,
voor honderd knaken gekocht van de ouwe Jantje van Leeuwen, de grootvader van Rinus,
Siem en Jan van Leeuwen. Marie P werd door hem weer opgelapt en hij won er mee op de
kortebaan.
Arme jaren
Jan Wagenaar Sr. had de bijnaam Jan Tiet. In de crisisjaren had hij in zijn portefeuille altijd krantenblaadjes uitgeknipt
op papiergeld formaat en die tussen de weinige biljetten gelegd! Dan leek zijn portemonnaie dikker en kwam hij wat betrouwbaarder over.
Fokker
In 1937 werd Wagenaar pikeur en aan het eind van het jaar kreeg hij de vijfjarige merrie Zora van Arie Kaiser (stal Valkeveen) in training. Deze dochter van de beste Tourterelle had destijds de Derby gewonnen, maar was inmiddels een onbetrouwbaar koerspaard geworden.
Wagenaar wist op Sinterklaasdag 1937 op Houtrust de 800 meter-draverij met haar te winnen en het volgende jaar kwam zij voor fl. 200 in zijn bezit. Dit was de beste daad en koop in
zijn leven, zoals hij later zou zeggen. Hij won nog verschillende kortebanen met haar en intussen bracht hij de oude Absyrtus, Welkom, Boyke Norton en Frits tot successen.
Toen Zora uitgekoerst was, liet hij haar dekken door Determination. Het resultaat was Kitty
Zora, waarmee hij in 1946 de Derby won. Zora werd een gouden fokmerrie en de basis voor
de roem van stal Wagenaar.
Van Amstelveen naar Otterlo
Wagenaar maakte zijn paarden klaar op een kilometers lange, smalle en bochtige grindweg met
brede sloten aan weerszijden. Ook reed hij wel in het Amsterdamse Bos. Hij woonde in een
van de kleinste huisjes aan de Rentmeesterlaan in Amstelveen en zijn paarden waren ondergebracht in een wirwar van schuren en hokken. Omstreeks 1950 had hij zo'n zeventien paarden in training en waren Bertus Heyman en Tom Kooyman bij hem in dienst. De laatste zou
later trouwen met zijn dochter Nelly, die nog veel in amatrice-koersen heeft gereden en gewonnen. Begin
1960 moest hij vanwege stadsuitbreiding Amstelveen verlaten en kocht hij een boerderij van
23 hectare in Otterlo op de Veluwe, waarop hij een pracht entrainement liet aanleggen met een
trainingsbaan van 1500 meter. Hj had toen inmiddels ruim 40 paarden onder zijn hoede.
Driftkikker
Jan Wagenaar was een self-made man met een grote werklust. Hij werd daarin krachtig bijgestaan door zijn zorgzame vrouw. Hij was onverzettelijk, vaak impulsief en opvliegend, hetgeen hij eens demonstreerde tijdens de kortebaan in Castricum door uit protest dwars over de baan te gaan liggen. Hij had een grote mond, maar een klein hartje en was meestal na een uur alle ellende weer
vergeten.
Hij kon als geen ander een paard doorzien.
Hij boekte grote successen met de kinderen en kleinkinderen van Zora en later met de legendarische Quicksilver S, die pas bij hem tot volle ontplooiing van zijn grote capaciteiten
kwam.
Volgende generaties
Wagenaar Sr. stierf op 65-jarige leeftijd in april 1972 tijdens een koers van hun grote crack
Henri Buitenzorg, door zoon Jan gereden in de Grote Prijs van de Stad Mönchen-Gladbach.
Intussen had vanaf 1964 zijn zoon Jan Wagenaar Jr. de leiding van het entrainement al overgenomen. Jan Junior, geboren 16 maart 1937, kroop als zesjarige jongen al stiekem achter een draver en werd in 1953 leerling-pikeur. Hij was toen een fanatiek rijder, die geen gevaar zag en meermalen bij het draverij-comite ontboden werd. Jan Wagenaar jr., bescheiden en hardwerkend,
heeft het entrainement met veel succes verder uitgebouwd. Zijn grootste crack was waarschijnlijk Henri Buitenzorg, met wie hij destijds op onnavolgbare wijze de Derby won na een
grote, welhaast fatale, galoppade in het begin. De zege was des te opmerkelijker, omdat Wagenaar korte tijd tevoren een ernstig auto-ongeluk was overkomen, zodat zijn rijden tot het
laatste moment uiterst twijfelachtig was. Jan Wagenaar Jr. is intussen uitgegroeid tot de meest
succesvolle pikeur van Nederland met meer dan 3000 overwinningen. Zijn dochter Yvonne
heeft ook verscheidene jaren met succes in de koers gereden, zijn zoon Jan is inmiddels als
trainer-pikeur in Duitsland actief. Ook Tom Kooyman jr. en zijn broer Ronnie zijn kleinzoons van de oude Jan Wagenaar.
Boven: Voorop gaat ZORA Jan Wagenaar, die toen nog
geen senior heette omdat jonge Jan nog te jong
was
om te rijden.
Boven: Zora met J. Wagenaar sr. op de kortebaan te Purmerend.
Boven: Prinses Zora en Jan Wagenaar worden gehuldigd
na hun overwinning in de Productendraverij 1950.
De hele familie staat erbij: Mevr. Wagenaar,
Jan junior en Nellie (rechts).
Boven: Zora en haar zoon Q Deter van Zora worden hier getoond
door Jan Wagenaar sr. en zijn zoon junior.
Het veulen is geprimeerd tijdens een keuring op Duindigt.
Boven: Kitty Zora en Jan Wagenaar bezig met
hun ereronde na hun zege in de Derby 1946.
Boven: Bij het uitkomen van de laatste bocht in de Gouden
Zweep 1965 op Duindigt heeft Quicksilver met senior al ruim
de leiding voor Anastasia Hanover, die 6e zou worden.
Daarna stormt de al 16-jarige hengst op de finish af
en behaalt zijn vierde Gouden Zweep overwinning.
Niemand kan de oude Quickie stuiten.
Junior won 2 Gouden Zwepen met de hengst,
senior ook.
Boven: Huldiging in 1963 op Mereveld. Jan Wagenaar
sr. krijgt
de Gouden Zweep overhandigd door Prins Bernhard na zijn
overwinning met Quicksilver S. Links Richard Bosma en
mevr. Wagenaar,
rechts NDR-voorzitter Pasman.
Quicksilver S wordt aan het hoofd meegenomen door
Jan Wagenaar sr. bij de ereronde t.g.v. het afscheid
van de hngst op 17-jarige leeftijd.
Quicksilver S met de Wagenaars thuis. Junior draagt
de kleuren van Joh. Smit, eigenaar van Quick.
Senior draagt zijn eigen stalkleuren:
een blauwe buis met witte Franse lelies
Anecdotes:
Wilt u nog meer lezen over de Wagenaars, dan staan er mooie verhalen
in drie artikelen over Quicksilver
S onder Bibliotheek/Anecdotes. Click hier.
Lees vooral het emotionele artikel waarin Wagenaar sr. en jr. vertellen
over hun crack na diens overlijden, woordelijk opgetekend door de
journalist. Het is alsof je de Wagenaars hoort praten, met veel
liefde en verdriet over hun pas gestorven lievelingspaard. Een echte aanrader.
|
