|
Allouez
vosruin, geboren 16 februari 1933
van Newbold 1.26,3
(v. Justice Brooke u. Ruth Blair)
uit Romence 1.39,7
(v. Nerva u. Clemence)
Fokker: Jan de Vlieger te Nieuw Vennep |
|
ALLOUEZ, de Leeuw van de Haarlemmermeer,
op deze foto 14 jaar oud en nog steeds in topvorm.
Eén van de beroemdste dravers van Nederland.
Hij ging langer door dan Quicksilver S: t/m zijn 19e jaar!
Allround harddraver
Allouez werd in 1933 geboren op de boerderij van de familie De Vlieger. Die bezat in die jaren een groot landbouwbedrijf in de Haarlemmermeer-polder. De drafsport was de grote hobby van de familie en dat werd van vader op zoon doorgegeven. Maar in de crisisjaren was het naast hobby ook bittere noodzaak, zo vertelde Jan de Vlieger eens. Er viel toen op de boerderij weinig of niets te verdienen en met de paarden vaak wel. Rob de Vlieger zet tegenwoordig de familie-traditie voort.
Om de zware klei van de polder te kunnen omploegen is veel méér dan 1 pk nodig. Er was in de eerste helft van de vorige eeuw op dit bedrijf altijd wel werk voor tenminste 16 paarden. Naast Oldenburgers werden ook de harddravers voor het zware werk ingeschakeld, wat tot gevolg had dat ze zeer mak werden en hun spierkracht toenam. De familie had achter de Elisabeth-hoeve een 700 meter lange trainingsbaan met verhoogde bochten, waar ze de paarden op de chronometer trainden.
Allouez
was een grote vosruin met een wat grof hoofd. Hij was schaapmak en volgens Jan de Vlieger kon je er een kind mee wegsturen. De ruin begon pas in 1937 op 4-jarige leeftijd met koersen en toen hij als winnaar van de eerste heat de snelle tijd van 1.28,2 had getoond, werd hij voor fl 1.000 te koop aangeboden, maar daar was geen liefhebber voor te vinden. Jan
de Vlieger vertelde later: "Ik heb in het begin met Allouez lopen
leuren, maar niemand wilde hem hebben. Toen heb ik hem zelf maar
gehouden." En daar heeft de fokker-eigenaar-trainer-pikeur geen moment spijt van gekregen.
Pas als 6-jarige begon de ruin zich echt te ontplooien. „Het was een
best paard. Het was soms net of je achter een V-8
zat." zei Jan de Vlieger. „Wij hebben nog een keer gehad dat Allouez droes had en op school
stond in Utrecht. Een pikeur belde mij op of ik thuis wilde blijven
met hem. Ik zei dat ik er weinig voor voelde. Na veel aandringen
zei ik tegen hem: Goed, omdat jij het bent, blijf ik thuis. Ik zei
tegen de jongens dat ze niets over Allouez mochten zeggen. Direct
na de koers belde die pikeur weer op en hij vroeg of ik opnieuw
met Allouez wilde thuisblijven. Ik begon te kermen en zei dat het
niet ging. Hij bleef weer aandringen en ik stemde wéér toe. Allouez
kon op school op het nippertje gered worden. Later heb ik het die
pikeur verteld en wij hebben er hartelijk om gelachen!"
Hij vertelde verder over zijn lievelingspaard Allouez. „In Amsterdam
was ook een keer een kortebaan op een of andere gracht. Ik had vijf
meter ontheffing gekregen, omdat ik zeven keer zonder succes was
gestart. En het was direct raak! In de finale ging het vreselijk
hard. Ik lag nog achter, maar trok hem toen van het zandpad op de stenen.
Wat Allouez toen liep is met geen pen te beschrijven. Het vuur van
de hoefijzers vloog omhoog en op de meet had Allouez een half hoofd
voorsprong. Ik stapte spierwit van de kar. Joop Ham zei dat hij
Allouez nog nooit zo hard had zien lopen. Er was een prachtige wisselbeker
ter beschikking gesteld. De vereniging ging over de kop en zo heb ik die beker kunnen houden.
Iemand zei eens tegen mij: De beker staat op de juiste plaats!"
De prijzenkast van de familie De Vlieger was indrukwekkend. Vroeger waren er veel
ereprijzen aan de kortebanen verbonden. In ons NDR-museum staat een groot aantal bekers
en ereprijzen uit de nalatenschap van Jan de Vlieger, waarvan er enkele ongetwijfeld door Allouez zijn gewonnen. Ook zijn
zweep stellen we tentoon; we weten alleen niet of hij hiermee Allouez heeft opgejaagd.
Jan de Vlieger vertelde ook nog over zijn vosruin: „Negentien jaar was hij toen hij in Leiden zijn
laatste kortebaan liep. Wij deelden met zijn vieren en Allouez mocht winnen (zie ook verderop).
Het was op
8 oktober 1949 dat Allouez zijn laatste kortebaan liep. Hij heeft
daarna op de boerderij nog enige beste jaren gehad. Ik zal hem nooit vergeten,
het was een best paard. Hij kon alles, zowel korte als lange afstand. De Reus van de Haarlemmermeer noemden ze hem altijd."
Op de langebaan (toendertijd allemaal grasbanen) was zijn record 1.21,9
en daarmee was hij de op één na
(Abdullah Scott 1.20,4) de snelste van zijn jaargang. De vosruin was allround, maar op latere leeftijd lag zijn specialisme op de ultra-korte
afstanden: 800 m en vooral 300 m. De onverwoestbare krachtpatser koerste
door tot op 19-jarige leeftijd (1952) en was daarmee zelfs Quicksilver S de baas, die op 17-jarige leeftijd afscheid nam.
De Keizer van de Kortebaan
Allouez was een crack op de kortebaan. Vanwege
zijn gewonnen winsom moest hij een groot deel van zijn loopbaan
op de maximale afstand van 320 meter starten. Maar, mits in goede doen, dit was voor het
fenomeen nauwelijks een bezwaar. Zijn aanvangsnelheid
was zo groot, dat hij zijn tegenstanders als het ware besprong en al gauw voorbij liep.
Daarom werd hij de Leeuw uit de Haarlemmermeer genoemd. De vosruin was een groot en geweldig sterk paard, dat in dit specialistenwerk
nooit is overtroffen.
Hij won o.m.
de volgende kortebanen:
- Beverwijk: 1939, 1942 en 1946
- Stompwijk: 1939, 1942, 1943 en 1945
- Lisse: 1941 en 1942
- Medemblik: 1940, 1943 en 1946.
- Schagen: 1943 (Kampioenschap van
Nederland)
- Leiden: 1952 (zijn laatste overwinning)
Dit is maar een hele kleine greep, want hij won er totaal 48 !!! Qua aantal overwinningen wordt hij op eerbiedige afstand gevolgd door O Marijke met 24 en Wala met 19 zeges. De door Nakoersen.nl benoemde Kortebaner van de 20-ste eeuw, Mr Postman, was een echte crack in de laatste decennia. Hij won 14 kortebanen en werd in 2013 voorbij gestreefd door Viva's Limburgia, die zijn 15e zege turfde. Allouez won er meer dan 3 keer zoveel!
Populair
Door zijn talrijke overwinningen in vele dorpen was de ruin een bekende sportheld geworden. Er werd veel over hem geschreven en overal wilde men hem zien.
Tijdens een demonstratie op een Olympische dag in het Amsterdamse
Olympisch stadion vloog hij zo hard door de bochten van de atletiekbaan,
dat hij zijn rijder verloor, dit tot groot plezier van het volle
stadion. De brave Allouez draafde in z'n eentje nog een rondje door en
liep toen het voetbalveld op. Daar bleef hij als een standbeeld staan en liet hij zich pakken, onder luid applaus van het talrijke publiek.
Koerscarrière Allouez op de LANGEBAAN:
Op de langebaan behoorde de ruin tot de top van zijn jaargang.
We hebben alleen gegevens uit 1944 in de jaarboeken kunnen vinden:
11 jaar: 17 starts, 4x1e , 3x2e , 2x3e , 3x4e , jaarwinsom fl. 11.000
Hij won in dat jaar o.a. beide heats van een draverij op Mereveld met een eerste prijs van 5.000 gulden.
Hij ging nog door t/m zijn 14e jaar, maar kon in die laatste jaren alleen nog enkele kleine prijsjes behalen. Het ging hem beter af op de kortebaan.
Totaal won hij 22 koersen op de langebaan.
Hij had
een snel (grasbaan)record van 1.21,9 en won fl. 38.565 op de langebaan.
Koerscarrière Allouez op de 800 M-BAAN:
De 800 meter koersen waren afvalraces, waarbij 3, 4 of 5 paarden over ruim één ronde tegen elkaar koersten. De eerste twee gingen door naar de volgende omloop. Uiteindelijk was er dan een finale met 4 paarden.
De NDR-Jaarboeken zijn uitgegeven sinds 1944. Daarom hebben we alleen complete gegevens vanaf Allouez's elfde jaar:
5 jaar: Allouez wordt Nederlands Kampioen 800 m op de renbaan Woudenstein
11 jaar: 7 starts 2x1e , 3x3e , jaarwinsom fl. 1.875
12 jaar: 3 starts, ongeplaatst
13 jaar: 11 starts, 1x2e , 3x3e, jaarwinsom fl. 300
14 jaar: 1 starts, ongeplaatst
15 jaar: 0 starts
16 jaar: 2 starts, ongeplaatst
17 jaar: 3 starts, 1x3e , jaarwinsom fl. 100
Op de 800 m baan won hij totaal 16 koersen en een winsom van fl. 9.343.
Koerscarrière Allouez op de KORTEBAAN:
De NDR-Jaarboeken zijn uitgegeven sinds 1944. Daarom hebben we alleen complete gegevens vanaf Allouez's elfde jaar:
jaar |
lft. |
starts |
1e |
2e |
3e |
4e |
jaarwinsom |
klassem. |
1939 |
6 |
? |
? |
? |
? |
? |
fl. ??? |
?e |
1940 |
7 |
? |
? |
? |
? |
? |
fl. ??? |
?e |
1941 |
8 |
? |
? |
? |
? |
? |
fl. ??? |
?e |
1942 |
9 |
? |
? |
? |
? |
? |
fl. ??? |
?e |
1943 |
10 |
? |
? |
? |
? |
? |
fl. ??? |
?e |
1944 |
11 |
4 |
1 |
2 |
0 |
0 |
fl. 1.900 |
2e |
1945 |
12 |
15 |
3 |
6 |
4 |
0 |
fl. 8.200 |
1e |
1946 |
13 |
28 |
8 |
6 |
3 |
3 |
fl. 8.550 |
1e |
1947 |
14 |
22 |
6 |
3 |
2 |
1 |
fl. 5.858 |
2e |
1948 |
15 |
17 |
3 |
5 |
0 |
2 |
fl. 2.792 |
1e |
1949 |
16 |
24 |
3 |
3 |
2 |
7 |
fl. 3.249 |
5e |
1950 |
17 |
18 |
2 |
3 |
2 |
1 |
fl. 1.850 |
4e |
1951 |
18 |
18 |
2 |
0 |
1 |
4 |
fl. 983 |
8e |
1952 |
19 |
10 |
1 |
1 |
0 |
0 |
fl. 400 |
12e |
Totaal |
-- |
186 |
48 |
? |
? |
? |
fl. 48.811 |
1e |
* klassem. = de stand in het klassement van de meest winnende kortebaners in dat jaar.
Allouez liep 80 keer in een finale, waarvan hij 49 keer won, waarvan 29 vanaf zijn elfde jaar, dus 20 van zijn vierde t/m zijn tiende jaar. Hij won totaal op de kortebaan fl. 48.811
Totale winsom Allouez: 38.565 + 9.343 + 48.811 = 96.719 gulden.
Er was in die tijd nog nooit een paard geweest met zo'n hoge winsom en zijn record bleef nog enkele jaren bleef staan, totdat MacKinley in 1955 over de ton ging. In de 3 disciplines samen won de ruin totaal 86 eerste prijzen bij 385 starts. Een keiharde, originele crack!
(onderstaande is overgenomen van www.kortebaandraverijen.nl:)
Legendarisch
Allouez groeide tijdens zijn loopbaan uit tot een levende legende. De imposante vosruin van trainer en eigenaar Jan de Vlieger kwam in 1939 voor het eerst in actie en bleek een geboren kortebaner. ‘De Reus van de Haarlemmermeer’ won waar hij wilde winnen en dat veertien (!) seizoenen achter elkaar. Tussen 1939 en 1951 haalde hij in 186 starts 80 keer een finale, waarvan hij er 48 in een overwinning omzette. Duizelingwekkende cijfers.
Afscheid
In 1952 bevond de negentienjarige (!) Allouez zich in de nadagen van zijn carrière. Tijdens zijn eerste negen starts van het seizoen draafde hij geen enkele keer in het prijzengeld. Hoe zeer de pupil van Jan de Vlieger zijn best ook deed, na veertien intensieve seizoenen op de kortebaan begonnen de jaren te tellen. Desalniettemin was Allouez een heuse publiekslieveling. Zo werd in Stompwijk bij gebrek aan speelgoed de kortebaan door kinderen nagespeeld en leverde het verdelen van de namen van de paarden steevast problemen op; iedereen wilde Allouez zijn.
Allouez was niet alleen in Stompwijk populair. Ter ere van het Leidens Ontzet werd op het Levendaal in Leiden op 3 oktober 1952 een kortebaan georganiseerd, waar de zeven beste paarden van het seizoen voor werden uitgenodigd. Allouez had dat seizoen nog geen gulden verdiend, maar was een heuse publiekstrekker en werd daarom als achtste paard aan het deelnemersveld toegevoegd.
Showman Jan de Vlieger besefte dat de dagen van Allouez waren geteld en kondigde voor de koers aan dat de ruin in Leiden -start om half negen ’s ochtends- voor het laatst in actie zou komen. Het deed de aanwezige pikeurs ter plekke besluiten het prijzengeld onderling te verdelen en er –niet gehinderd door een belangen bij de totalisator, want deze was niet aanwezig- een heuse show van te maken en zo het talrijk opgekomen publiek te geven wat ze wilden: nog één keer Allouez die als een grootmeester al zijn tegenstanders de baas was.
Afgaand op de krantenberichten slaagden de pikeurs in hun opzet. Het publiek stond op de banken en koos hartstochtelijk partij voor Allouez. Die kreeg weliswaar een vrijgeleide naar de overwinning, maar moest zich desondanks toch nog flink inspannen. Zo dwong O Marijke tijdens de halve finale een dead-heat af; dit tot ontzetting van de toeschouwers die er van overtuigd waren dat Allouez op de finish minstens een half paard voorsprong had. Wellicht hoorde dit bij de show.....
Nadat Allouez tijdens de finale had afgerekend met Miss A, kreeg het publiek nog een unieke rit voorgeschoteld: de nummers één, twee, drie en vier tegelijk in de baan, nog één keer tegen elkaar strijdend. Opnieuw bleef hij al zijn tegenstanders de baas en nam Allouez, met 49 overwinningen de meest succesvolle kortebaner aller tijden, als glorieus winnaar afscheid van de kortebaan.
Carrière in beeld
Boven: Allouez en Jan de Vlieger.
Boven: De 6-jarige Allouez (rechts) wint op 25 juni 1939 te Scheemda,
over 800 meter, voor Akkerman (links) en Akron B (midden).
Boven: De 8-jarige Allouez wint de duizendgulden-prijs op 2 juni 1941,
op Duindigt, voor Baronesse Hollo (verscholen achter Allouez) en
Dutch Hanover (vosbles). Rechts zien we Abdullah Scott.
Boven: de 10-jarige Allouez (rechts met Jan de Vlieger) zegeviert
voor Abdullah Scott (Kampioen van Ned. 1940) op Duindigt in 1943.
Boven: "Superstar" Allouez met Jan de Vlieger wordt in 1938
als 5-jarige Kampioen van Nederland op de 800 meter
op de renbaan Woudenstein te Rotterdam.
Boven: Allouez en zijn fokker/eigenaar/trainer/pikeur Jan de Vlieger
worden gehuldigd na het behalen van het Nederlands Kampioenschap
over 800 m op 4 sept. 1938 op Woudestein.
De grote ruin was toen 5 jaar oud.
Boven: andere foto van dezelfde huldiging als daarboven.
Boven: Allouez heeft in 1939 de kortebaan van Hoofddorp gewonnen
met Jan de Vlieger en tijdens de ereronde mag vader Dirk de Vlieger
(72 jaar) op de sulky plaatsnemen. Iedereen kent Dirk in Hoofddorp.
Ook 6 jaar later, in 1945, mocht Dirk hier de ereronde rijden.
(foto uit het weekblad "Paardensport en Fokkerij")
Boven: Door heel Nederland waren er kortebanen, van kleine dorpen tot
in de grote stad. Hier zien we de fameuze ruin Allouez (rechts met
Jan de Vlieger) in actie tijdens de Kortebaan van Amsterdam
op de Stadhouderskade d.d. 5 juli 1947. Dat gebeurde
eenmalig in de binnenstad. Een unieke foto.
(foto: www.nationaalarchief.nl)
Boven: Close-up van Allouez (met Jan de Vlieger) uit de foto daarboven.
De ruin was toen al 14 jaar oud.
(dit was de wedstrijd in Amsterdam waarover Jan de Vlieger vertelde:
"Wat Allouez toen liep is met geen pen te beschrijven. Het vuur van
de hoefijzers
vloog omhoog en op de meet had Allouez een half hoofd
voorsprong.")
(foto: www.nationaalarchief.nl)
Boven: De al 18-jarige Allouez in actie in Stompwijk (1951),
waar hij maar liefst vier keer won en uitgroeide
tot de held van de plaatselijke jeugd.
Boven: Jan de Vlieger met zijn Allouez, na de laatste zege van
de al toen 19-jarige ruin in Leiden op 3 oktober 1952.
Boven: Allouez (gereden door Jan de Vlieger) wordt hier
op 20-jarige leeftijd gehuldigd tussen de omlopen van de
kortebaan te Lisse in 1953, een jaar na zijn laatste
kortebaanwedstrijd. Men was de Reus van
de Haarlemmermeer nog niet vergeten.
Hulde aan een legendarisch paard.
Afstamming
Allouez was een zoon van Newbold, die als veulen in Nederland was geïmporteerd, geboren uit Amerikaanse ouders van goed bloed. Newbold's broodmare-sire is Peter the Great. De moeder van Allouez is Romence, een dochter van de Nederlandse hengst Nerva (Frans-Amerikaans bloed) uit de goede Clemence 1.34,6 van Troubadour (Frans) uit Prinses Olga van Tabor II (Orloff) uit een Groninger merrie. Clemence was een uitstekende draver waarmee Jan de Vlieger veel successen heeft behaald. Volgens Minkema won ze in één jaar 26 lange- en kortebaandraverijen. Van deze merrie is een tot asbak omgebouwde hoef te bewonderen in het NDR-Museum (in bruikleen uit de nalatenschap van de familie De Vlieger).
Boven: De tot asbak omgebouwde hoef van
Allouez's grootmoeder Clemence.
Te zien in het NDR-Museum.
(Foto's: met dank aan o.a. www.huybers.com)
|