Eerste artikel uit 2006:
Waard om te bewaren

Dit artikel stond in de Breeders Special van 2006 en daarmee
trad de Werkgroep "Historisch Archief Draf- en Rensport"
voor de eerste keer naar buiten.

door Peter van Betten

Helaas blijkt uit een onderzoek naar de stand van zaken van het Draf- en Rensport-archief dat de situatie zorgwekkend is. Er worden nog wel diverse archieven bewaard, maar ze verkeren dikwijls in matige staat, zijn verspreid opgeslagen en soms is zelfs niet bekend waar ze zich bevinden. Ook komt het voor dat archieven bij particulieren op zolder staan. Deze situatie is verklaarbaar. Bestuursleden van de NDR en van de diverse verenigingen hebben wel andere zaken aan het hoofd dan het beheer van hun archieven. Zij kijken naar de toekomst en niet naar het verleden. En terecht. Bovendien bestaat er soms weinig de kennis van archiveren. Het hangt dikwijls van individuele belangstellenden af of er iets bewaard wordt. Ook zijn de nog aanwezige archieven van de Draf- en Rensport moeilijk toegankelijk. Het werd tijd voor actie. Tenminste, dat vond de werkgroep "Historisch Archief Draf- en Rensport".

Het ontstaan van de werkgroep
In de afgelopen jaren hebben diverse personen zich zorgen gemaakt over de archieven van de draf- en rensport. Het bleef in eerste instantie bij zorgen uiten. Tijdens de lunch op de vorige jaarvergadering van de Fokkersvereniging, staken enkele liefhebbers de koppen bij elkaar en werd een werkgroep opgericht, bestaande uit Durk Minkema, Henk Houtman, Jan den Nijs, Hans Huiberts en Peter van Betten. Laatstgenoemde had al eens een inventarisatie gemaakt van het archief van de Koninklijke, dat nu nog opgeslagen is in de container achter de bungalow op Duindigt, en hij werd benoemd tot voorzitter/penvoerder.

De werkgroep onderzocht hoe met beperkte financiële middelen en met steun van vrijwilligers gekomen kon worden tot een duurzame opslag van ons culturele erfgoed van de Draf- en Rensport in Nederland. Uit iverse gesprekken bleek dat groot belang gehecht wordt aan een verantwoorde, centrale opslag en beheer. De geschiedenis van onze sport is het waard behouden te blijven. We moeten weten wat waar staat. Een centrale opslag die toegankelijk gemaakt moet worden voor NDR, studiedoeleinden, onderzoek en journalisten. En later via een website ook voor het grote publiek. De werkgroep richtte zich met voorstellen tot het Hoofdbestuur van de vereniging NDR en kreeg groen licht.

Doelstellingen Historisch Archief
• Verantwoorde duurzame opslag op een vaste, gemakkelijk bereikbare plaats van het historisch erfgoed van de Draf- & Rensport in Nederland
• Een goede en toegankelijke archivering van het erfgoed
• Het actueel en bijhouden van documentatie en aangeschafte of verkregen bezittingen
• Het stimuleren van het schenken dan wel in bruikleen geven van belangwekkend materiaal

Kortom het wordt tijd dat we ruim baan maken voor het verleden. Geen opslag in dozen of hutkoffers op achteraf plaatsen, met kiezen voor de prullenbak bij opruimingen op zolder of in boekenkasten. Veel waardevolle spullen verdwijnen. Nederland heeft een slechte naam op het gebied van sportarchivering en dat geldt niet alleen voor de paardensport. Ook bij het NOC en NSF ging veel archiefmateriaal verloren.

Voorbereidingen werkgroep
De werkgroep heeft in het afgelopen jaar op verschillende plaatsen opgeslagen archieven bekeken. Daarnaast werden de mogelijkheden tot vestiging van een centraal archief onderzocht. De support van eenieder binnen de sport was geweldig! Iedereen deelde de doelstelling en zegde steun toe. We gingen op zoek naar geschikte plekken in alle windstreken, maar uiteindelijk eindigden we toch in Wassenaar, waar zich het meeste materiaal en de meeste kennis bevindt, met opslagmogelijkheden tegen de laagste kosten.

De plek
Begin februari 2006 is uiteindelijk op Duindigt een mooie, geschikte archiefruimte met ramen aan beide zijden, ter beschikking gekomen. Deze ruimte bevindt zich op de begane grond, onder de grote tribune, waar vroeger onder meer de informatiebalie was gehuisvest. De ruimte is 18 meter lang, 3 meter hoog en heeft een breedte van 4 meter. De ruimte komt op 1 maart leeg en zal na een kleine aanpassing in gebruik kunnen worden genomen.

Eerste acties
Er moeten werkplekken met computers worden gecreëerd. Vervolgens zullen als eerste de bezittingen van de KNH&RV en het archief van de Koninklijke en het archief van de Algemene Eigenaren Vereniging AEV hier worden opgeslagen. Daarna zal onder andere het Archief van de NDR (thans opgeslagen aan de Binkhorstlaan) hier een plaats krijgen. We zullen een inhaalslag moeten maken. Alles zal via de computers worden geïnventariseerd, zodat we precies weten war er is en het later ook snel kan worden teruggevonden. Bij het erfgoed moet gedacht worden aan o.a. notulen, correspondentie, vakliteratuur, jaarboeken, paardekranten, schilderijen, foto-, film- en video-material. En dit alles uit heden en verleden. Er zal ook worden gekeken of zaken kunnen worden vastgelegd op microfilm en elders opgeslagen. Je moet er niet aan denken dat er brand uitbreekt of waterschade komt. In verband met de verantwoordelijkheid over dit voor de sport en fokkerij zo belangrijke archief, moet de werkgroep worden omgezet in een vereniging of stichting met toezichthouders en een kascommissie. Voor de kosten zullen sponsoren moeten worden gezocht. Er hebben zich al enkele vrijwilligers aangemeld, die met de inventarisatie zullen helpen, o.a. enkele oud-NDR-medewerkers, die het archief al goed kennen. We kunnen zo een vliegende start maken.

Het vervolg
Ook historisch materiaal van andere verenigingen en particulieren kan hier een plaats krijgen. We denken dat ook diverse particulieren graag hun zolder willen opruimen. Er zal een website worden gemaakt voor de "Vrienden van ons archief", waarop de voortgang te zien is en de laatste aanwinsten zullen worden getoond. We hopen en verwachten dat het archief hierdoor extra aandacht zal krijgen en meer support. Er wordt ook gedacht aan een Draf- en Rensportmuseum, maar dat is voor later zorg. Eerst moet ons historisch erfgoed worden veilig gesteld.

Vrijwilligers en sponsoren zijn natuurlijk van harte welkom. We zoeken nog een brandkast en/of kluis. Nu maar hopen dat de ons gratis ter beschikking gestelde ruimte (met dank aan Duindigt) niet na een half jaar al te klein is. Of misschien juist wel?