Hoofdmenu
Archief:

Drafbaan Schaesberg

Drafbaan Schaesberg (bij Heerlen):
Hier is gekoerst van 1980 t/m 1991. Totaal ca. 12 jaren.
Baanrecord:
Carisma Darby 1.15,0a met C.J. de Leeuw op 10-8-1990

(Bovenstaande gegevens en onderstaande tekst zijn met toestemming overgenomen uit het boek "Draf- en Renbanen in Nederland" van Durk Minkema.)

Na de sluiting van de mijnen in Zuid-Limburg werden door de overheid vele initiatieven ontplooid om de werkgelegenheid in het voormalige mijngebied veilig te stellen. Zo kwam ook de draf- en rensport in beeld. In 1973 zegde de toenmalige minister van Landbouw, mr. T. Brouwer, bij de opening van het nieuwe hoofdkantoor voor de Algemene Inspectie Dienst in Eygelshoven een miljoen gulden subsidie toe voor de inrichting van een draf- en renbaan in Zuid-Limburg. Het idee was afkomstig van Jan Slikker, die plaatsvervangend secretaris-generaal bij het ministerie van Landbouw was en tevens bestuurslid van de Stichting Totalisator Nederland. Dit geld kwam uit de wettelijk verplichte afdracht van de totalisator aan het Fonds Nederlandse Veefokkerij, dat beheerd werd door het ministerie van Landbouw. De totale kosten van de aanleg van een draf- en renbaan werden toen nog geschat op 7 miljoen gulden. De werkelijkheid zou aanzienlijk duurder uitpakken! Diverse plannen werden ontwikkeld en locaties beoordeeld. Uiteindelijk viel in het najaar van 1976 het oog op het 140 ha grote, voormalige mijnterrein van Oranje-Nassau II en Staatsmijn Wilhelmina in Schaesberg. De draf-en renbaan zou ingepast worden in het 110 ha grote Schaesbergse recreatieproject, waarvoor het Rijk 120 miljoen gulden beschikbaar stelde. Naast de draf- en renbaan zouden er veel sportvelden voor voetbal, hockey, handbal en tennis moeten komen, een grote manege, een veilinghal voor het te stichten nationaal hippisch centrum, een sporthal, een motel, een skibaan, een ijshal, een krachtsportcentrum en een autokino. Veel van deze projecten zijn nooit gerealiseerd zoals het hippische centrum, de ijshal en het motel. Wel kwam er de skipiste, aangelegd op de 180 meter hoge mijnsteenberg van de voormalige staatsmijn Wilhelmina. Deze werd geëxploiteerd door de skischool van de in Brunssum wonende Oostenrijker Sigi Moser. Er werd begonnen met de afgraving en reconstructie van het mijnterrein, waarbij miljoenen kubieke meters grond, slik en mijnsteen verzet werden. Op 26 november 1979 werd door de toenmalige minister van Landbouw, mr. A.P.J.M.M. van der Stee, de eerste steen voor de draf- en renbaan gelegd. Er kwam een 1609 meter lange en 25 meter brede houtvezelrenbaan. Deze baan was een primeur voor Europa, waarbij houtvezel van hardhout, eiken en beuken werd aangebracht op een stolgrindlaag, van elkaar gescheiden door een waterdoorlatende kunststof. Binnen de renbaan kwam een 1000 meter lange en 25 meter brede drafbaan van twee lagen lava op gedraineerd stolgrind. Aan de binnenzijde van de drafbaan werd een drie meter brede asfaltweg voor de juryauto aangelegd en daarbinnen een vier meter brede oefenbaan van leemhoudend zand voor dravers. Zowel de drafbaan als de renbaan werden van een verlichting voorzien.

Boven: De commissaris der koningin in de provincie Limburg,
dr. J. Kremers, laat de vlag vallen voor de start van de
eerste draverij op Schaesberg, d.d. vrijdag 9 augustus 1980
(foto: Dries Linssen).

Beeld van de tribune van
de Limburgse drafbaan Schaesberg.
(foto Wim Huybers).

De accommodatie voor de bezoekers omvatte een glasdichte tribune met twee verdiepingen, op de begane grond de totohal en buffetten, op de eerste verdieping een restaurant voor 600 personen, toto-loketten, buffet en bar. Ter hoogte van de finishlijn was een vier verdiepingen tellende rechterstoel gebouwd, waarin ruimtes voor wedstrijdsecretariaat, draf- en rencomité, bestuur, regel- en rekenkamer, EHBO- en persruimte. Daartegenaan was de bestuurs- en gastensocieteit gebouwd. Voor en naast de hoofdtribune was een onoverdekte staantribune, amfitheatersgewijs oplopend. De totale bezoekerscapaciteit van het complex bedroeg ca. zesduizend. Zij hadden uitzicht op een elektronisch scorebord, 18,44 meter lang en 2 meter hoog, op het middenterrein. Achter de hoofdtribune was een paddock met overkapte opzadelplaatsen en de winnaarsring met afzadelplaatsen voor de renpaarden. Aan de voorzijde van de baan bevond zich een parkeerterrein voor 1250 auto's, naast de eerste Nederlandse autokino. Ter hoogte van de rechterbocht was een parkeerterrein voor de paardenwagens met daarnaast een inspanstal met zestig inspanboxen en dertig afsluitbare boxen, met op de eerste verdieping een bar-kantine met uitzicht op de baan en daarachter de kleedruimten voor de pikeurs. Voor de trainers die zich aan de baan van Schaesberg vestigden, was eerst een noodstal gebouwd op een terrein aan de noordzijde van de baan, in feite bestemd voor het in Schinveld te stichten nationaal paardencentrum, dat echter nooit gerealiseerd is. De noodstal omvatte twee eenheden van elk honderd boxen, een overdekte ruimte voor hooi en stro en stapmolens. Hennie Grift was een van de eerste dravertrainers die zich aan de baan van Schaesberg vestigden. Hij nam eerst tijdelijk zijn intrek in de boxen van de inspanstal, later verhuisde hij naar één van de in 1981 gebouwde entrainementen in het verlengde van de inspanstallen. Tevens werd later door de heer Winthaegen, eigenaar van de nabij gelegen uitspanning Overste Hot, op zijn grond vlak achter de baan een tweetal entrainementen gebouwd.

(Beelden van de stallen en de baan kunt u zien in een TV-reportage over Hennie Grift en Incredible Crafts, die op deze website staat, onder Videotheek/Diverse, u kunt hiervoor ook op onderstaande camera clicken)

Grift, Crafts en Schaesberg:

Het veld van een goed bezette ren passeert de hoofdtribune en rechterstoel van Schaesberg.
(foto Dries Linssen).

Boven: Prince Albert (Ire) en John Smith zijn de winnaars
van de Menorca-prijs op Schaesberg d.d. 2 juli 1982.
Beeld van de winnaarsring.

Interieur eerste verdieping van de tribune.
(foto Wim Huybers).

De schitterende draf- en renbaan werd op vrijdag 9 augustus 1980 in gebruik genomen, waarbij de gouverneur van Limburg, dr. J. Kremers, de start van de eerste koers verrichtte. Het aantal bezoekers op de openingsmeeting bedroeg maar liefst 12.700! Ruim een jaar later, op 26 augustus 1981, vond de officiële opening plaats door koningin Beatrix en prins Claus. Op die meeting waren ruim zesduizend bezoekers. Deze aantallen zouden echter geen graadmeter voor de gewone meetings blijken. Schaesberg koerste iedere vrijdagavond, maar het bezoek en vooral de totalisatoromzet bleven sterk bij de verwachting achter. De exploitatieverliezen stapelden zich op en liepen in de miljoenen. Al in het najaar van 1982 was er het eerste rapport dat Schaesberg buiten het professionele draf- en rensportcircuit wilde zetten, maar de minister van Landbouw, Gerrit Braks, hield dit tegen en liet de exploitatieverliezen voorlopig ten laste van de overheid komen. Een andere tegenslag was de houtvezelbaan, die in het najaar van 1984 door de slechte afwatering totaal onbruikbaar was geworden in winter en voorjaar. De stolgrindlaag was betonhard geworden. In het voorjaar van 1986 werd de houtvezelbaan geheel uitgegraven en vervangen door een mengsel van zand en lava, terwijl er aan de relingzijde een sproei-installatie werd aangelegd, welke ca. 30.000 liter water per week over de baan kon gooien. Uiteindelijk bleek Schaesberg niet meer te redden, de subsidiebronnen raakten opgedroogd. De schuldenlast liep op tot onhoudbare hoogte en op vrijdag 13 december 1991 werd de laatste meeting verreden. Het gehele complex van de draf- en renbaan aan de Hofstraat in Schaesberg (tegenwoordig vallend onder de gemeente Landgraaf) had 29 miljoen gulden aan rijksbijdragen gekost. Particuliere initiatieven om de baan als draf- en renbaan over te nemen mislukten, omdat zowel de NDR als de Totalisatororganisatie onvoldoende garanties konden bieden. Schaesberg is uiteindelijk verkocht aan Megaland van Jan Smeets, de organisator van het vermaarde jaarlijkse Pinkpopfestival, naar verluidt voor slechts 1 miljoen gulden *). Anno 2004 ligt het gehele complex er nog.

(bronnen: Dagblad voor Oostelijk Zuid-Limburg; De Limburger.)

Tot zover de tekst uit het boek van Durk Minkema.

*) op 19 november 2009 liet dhr. Jan Smeets ons weten dat hij destijd niet 1 miljoen, maar 3,3 miljoen gulden voor het complex heeft betaald.

Gezicht op de tribune van Schaesberg tijdens
een drafkoers. Rechts van de tribune verrijst
het grote projectiescherm van de autokino.
(uit: folder draf- en renbaan Limburg).