Renbaan
GRONINGSE PUNT - VOGELZANG

Al in 1886 werd de Groningsche Harddraverij- en Ren-Vereeniging opgericht, vooral door toedoen van de groot- industrieel Jan Evert Scholten. Na zich aanvankelijk op de kortebaandraverijen te hebben gericht, ging de voorkeur van de vereniging steeds meer uit naar de lange baan. Het zoeken naar een hiervoor geschikt terrein kwam in een stroomversnelling terecht toen begin 1892 de pas elfjarige koningin Wilhelmina te kennen gaf dat zij en haar moeder, koningin-regentes Emma, tijdens hun geplande bczoek aan de provincie, graag de uitnodiging van het bestuur om de harddraverijen en rennen te bezoeken, wilden aanvaarden. De vereniging kon een terrein van de familie Meddens, wonende op bet landgoed Vogelzang tussen Onnen en Noordlaren, in huur verwerven. Het lag gunstig, op ongeveer een kwartier gaans van het spoorwegstation Groningse Punt bij Glimmen. In korte tijd werd een 1250 meter lange grasbaan aangelegd. De gehele baan was door houtgewas omgeven en aan de zuidzijde was een tribune met 1.160 genummerde plaatsen neergezet met in het midden een loge voor de koninklijke gasten.

De opening met het koninklijke bezoek vond plaats op 24 juni 1892. In de nacht daarvoor woedde een verschrikkelijk noodweer, dat de koninklijke loge geheel ontredderde, de tribune deels dakloos maakte en grote delen van de baan onder water zette. Het bestuur wilde de wedstrijden uitstellen, maar de koningin liet weten dat de in het kader van het feestprogramma vastgestelde rijtoer naar De Punt zou doorgaan en dat zij de races wilde bezoeken. Met man en macht werden tribune en terrein zo goed mogelijk in gereedheid gebracht, zodat twee nummers van het programma, een draverij en een jachtrit voor officieren van het leger, konden doorgaan. De rest van het programma werd op 16 juli afgewerkt bij prachtig weer.

Een bijzonderheid van de baan was dat de jury telefonisch verbonden was met de vier verschillende posten langs de baan en dat er bedienden van de telegraaf aanwezig waren om direct na afloop van de race de uitslag naar het station De Punt te brengen.

Aanvankelijk trokken de courses heel veel publiek, maar op den duur taande de belangstelling. De baan lag te ver van de stad af en de middelen van vervoer waren toen nog vrij primitief. Ook voor het trainen van paarden lag Vogelzang te ver van Groningen. Een extra tegenslag was dat het gemeentebestuur van Haren in 1900 het koersen op zondag verbood. De geplande meeting van 9 september 1900 moest daarom naar de intussen geopende tweede baan van de vereniging aan de Korreweg te Groningen verplaatst worden. Dat betekende dat de meeting van 20 mei 1900 de laatste was geweest. In het voorjaar van 1901 liet de familie Meddens het landgoed publiekelijk veilen en daarmee was de renbaan verleden tijd.

Het baanrecord van deze grasbaan is 1.34,5 gelopen door de hengst Newbold op 4 september 1898 in handen van pikeur van H.P Schönrock

Van de vroegere baan is niets meer terug te vinden. Zij lag aan de Lageweg tussen Onnen en Noordlaren, parallel aan de zuidzijde van de Leemweg. Het is tegenwoordig weer weiland met enkele opvallende dubbele rijen eikenbomen in het midden (zie de foto's hieronder).

Bronnen:
- H. Bos: Haren en Omstreken. Groningen, ca. 1924
- M. Heikens e. a.: 100 jaar Harddraverij- en Renvereniging Groningen_ Leek, 1986
- W. Rutgers: Glimmen, dorp tussen Drentse A en Hondsrug. deel 1 (1986) en deel 2 (1998) Bedum.

Boven: Renbaan bij Glimmen Vogelenzang:
Koningin-regentes Emma en Prinses Wilhelmina staan in de Koninklijke Loge
tijdens de openingsmeeting op 24 juni 1892.

Boven: Topografische Kaart van Eelde en omgeving, uitgave 1913.
De renbaan Vogelenzang is midden rechts aangegeven en ook op
de kaart hieronder. Midden links ligt de Havezate Oosterbroek en
ten zuidwesten daarvan zijn de contouren van de baan
Oosterbroek nog zichtbaar (zie ook de onderste kaart).
(Uit Historische Atlas Drenthe, 1989)

Boven: Rechts is de renbaan Vogelenzang (Groningse Punt) zichtbaar
met in rood de tribune. Op deze baan is gekoerst van 1892 t/m 1900
en de kaart is van 1913.

Boven en onder: Van de baan in Groningse Punt is niets meer terug te
vinden in het landschap. Wel zijn er enkele opvallende dubbele rijen
eikenbomen (singels) nog aanwezig, die ook duidelijk op de kaart
van 1900 te herkennen zijn.
(foto's met dank aan Roelf Rozema)

 

(einde artikel Durk Minkema)

Drie renbanen rondom Glimmen
Er zijn in de loop der jaren 3 renbanen rond Glimmen geweest. Dat staat beschreven in een artikel van Roelf Rozema: Click hier
- Hierboven Oostelijk van Glimmen: “de Groningse Punt - Vogelzang”
- Click hier voor Westelijk van Glimmen: bij Havezate-Oosterbroek (Paterswolde)
- Click hier voor Noordelijk van Glimmen: in Haren(d)ermolen